Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Gminy Konstancin-Jeziorna. Do najważniejszych z nich należą:

• • Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Konstancin-Jeziorna na lata 2021-2025,

  • Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Konstancin-Jeziorna na lata 2021-2025,

  • Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Konstancin-Jeziorna na lata 2021-2023,

  • Program Wsparcia Rodzin Wielodzietnych w Gminie Konstancin-Jeziorna,

  • Polityka Senioralna Gminy Konstancin-Jeziorna na lata 2021-2025,

  • Wieloletni gminny program osłonowy "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-2023,

  • Konstancińska Karta Seniora,

  • Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Konstancin-Jeziorna.

Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.

Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2023 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Konstancin-Jeziorna związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że wpływ na malejącą tendencję ma znacząco odznaczający się w 2022 r. poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”), podczas gdy w 2023 r. w budżecie gminy wydatki na ten cel uległy znaczącemu zmniejszeniu, gdyż zadanie to przejął ZUS. Kluczowa część środków zrealizowanych przez gminę w 2022 r. dotyczyła również wypłaty dodatku osłonowego i węglowego dla mieszkańców oraz świadczeń społecznych związanych z udzielaniem pomocy obywatelom Ukrainy, podczas gdy w 2023 r. charakteryzowały się one znacznie mniejszą kwotą.

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. 

Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku węglowym, elektrycznym.

Obecna struktura organizacyjna Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. 

Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2023 r. OPS wydatkował 21.540.424,00 zł. Tak wysokie zmniejszenie wydatków w stosunku do 2022 r. spowodowane było m.in. przeniesieniem realizacji Programu 500+ do ZUS.

Źródłem finansowania zadań realizowanych przez OPS są: 

• środki własne gminy, 

• dotacje do zadań własnych, 

• oraz dotacje do zadań zleconych.

W trakcie 2023 r. OPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach programów "Posiłek w szkole i w domu", "Asystent rodziny" czy "Opieka wytchnieniowa". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej OPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, m.in. prowadzenie Zespołu Interdyscyplinarnego czy organizacja i koordynowanie Punktu Informacyjno-Konsultacyjnego.

Liczba rodzin objętych pomocą w 2023 r. - 534 rodzin. 

Liczba przyznanych świadczeń w ramach zadań własnych:

• zasiłek stały - 1.139,

• schronienie - 4,

• dożywianie dzieci w szkołach - 22.934,

• posiłki dla innych osób - 5.430,

• zasiłki celowe specjalne - 372,

• opłata za pobyt w domach pomocy społecznej - 549,

• ubranie - 378,

• sprawienie pogrzebu - 7,

• zasiłki okresowe - 33.

Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2023 r. 

• W 2023 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 306 rodzin, a niepieniężnymi 228 rodzin. 

• Pracę socjalną świadczono wobec 534 rodzin.

wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2023 r.

Wydatkowano również środki z Funduszu Pomocy na:

• edukację dzieci z Ukrainy – 2.352.249,77 zł,

• zakup podręczników oraz materiałów edukacyjnych dzieci z Ukrainy – 17.259,74 zł,

• wypłatę stypendiów i zasiłków dla uczniów z Ukrainy – 14.438,95 zł,

• wydatki związane z potwierdzeniem tożsamości oraz nadanie numeru PESEL obywatelom Ukrainy – 20.776,43 zł. 

W ramach środków własnych z budżetu gminy pokryto koszty posiłków dla dzieci z Ukrainy, które przekroczyły kryterium dochodowe, wydatkowano 26.804,00 zł.

Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki Gminy Konstancin-Jeziorna w tym zakresie wynikają z ustawy o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.

Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.

Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2023 r. wyniosły ponad 1,6 mln zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących przeciwdziałania alkoholizmowi. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych. Pozwoliło to m.in. na zapewnienie funkcjonowania świetlic środowiskowych oraz Punktu Konsultacyjnego, oferującego mieszkańcom gminy wsparcie terapeuty, kuratora sądowego, psychologa do spraw przemocy w rodzinie.

Wydatki inwestycyjne w kwocie 806.140,44 zł poniesiono m.in. na zakup unitu i wyposażenia do gabinetu stomatologicznego w Szkole Podstawowej nr 3, budowę wielofunkcyjnego boiska w Mirkowie oraz przebudowę placu zabaw przy SP Nr 3.

Na rzecz ochrony zdrowia w 2023 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej. 

Dokładniejszy opis zadań zrealizowanych w ramach pożytku publicznego znajduje się w części raportu dotyczącej Współpracy z NGO.